การจัดทำและบริหารงบประมาณสำหรับภาครัฐ

นางศุภลักษณ์ สินมา
ตำแหน่ง เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป

เนื้อหาโดยสรุป

นายดุสิต เขมะศักดิ์ชัย โดยการบรรยาย เรื่อง “การจัดทำและบริหารงบประมาณสำหรับภาครัฐ ”
งบประมาณรายจ่าย คือ จำนวนเงินอย่างสูงที่อนุญาตให้จ่ายหรือให้ก่อหนีผูกพันได้ตามวัตถุประสงค์และภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้
งบประมาณรายจ่ายข้ามปี คือ งบประมาณรายจ่ายที่ใช้ได้เกินปีงบประมาณตามวัตถุประสงค์และภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้
ปีงบประมาณ คือ ระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคมของปีหนึ่งถึงวันที่ 30 กันยายนของปีถัดไป
หนี้ คือ ข้อผูกพันที่ต้องจ่ายหรืออาจจะต้องจ่ายเป็นเงิน สิ่งของ หรือบริการ
เงินประจำงวด คือ ส่วนหนึ่งของงบประมาณรายจ่ายที่แบ่งสรรให้จ่าย หรือให้ก่อหนี้ผูกพันในระยะเวลาหนึ่ง
ส่วนราชการ คือ กระทรวง ทบวง กรม หรือทบวงการเมือง ที่มีฐานะเทียบเท่าสำนักงานหรือหน่วยงานอื่นใดของรัฐ
นโยบายงบประมาณ แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ

1. งบประมาณสมดุล คือ งบประมาณที่รายรับและรายจ่ายเท่ากัน
2. งบประมาณเกินดุล คือ งบประมาณที่รายได้มากกว่ารายจ่าย
3. งบประมาณขาดดุล คือ งบประมาณที่รายจ่ายมากกว่ารายได้

กระบวนการงบประมาณ มีอยู่ 6 ส่วน คือ

1. การทบทวนงบประมาณ
2. การวางแผนงบประมาณ
3. การจัดทำงบประมาณ
4. การอนุมัติงบประมาณ
5. การบริหารงบประมาณ
6. การติดต่อประเมินผลงบประมาณ

การก่อหนี้ผูกพันข้ามปีงบประมาณ คือ รายการงบประมาณรายจ่ายที่กำหนดให้ต้องจ่ายเงินงบประมาณรายจ่ายเกินหนึ่งปีงบประมาณขึ้นไป
การเปลี่ยนแปลงรายการผูกพันข้ามปีงบประมาณ ถ้าเป็นการเปลี่ยนแปลงวงเงินผูกพัน ผ่านคณะรัฐมนตรี ถ้าเป็นเฉพาะขยายเวลา โดยไม่เปลี่ยนแปลงวงเงิน ผ่านรัฐมนตรี
มิติงบรายจ่าย แบ่งออกเป็น 5 แบบ คือ

1. งบบุคลากร
2. งบดำเนินงาน
3. งบลงทุน
4. งบเงินอุดหนุนเงินที่จ่ายอุดหนุนให้บุคคลที่3
5. งบรายจ่ายอื่น

หลักการพิจารณาและวิเคราะห์งบประมาณ

1. ขจัดความซ้ำซ้อนในการดำเนินงาน
2. จัดลำดับความสำคัญ
3. สอดคล้องนโยบายเร่งด่วนของรัฐ
4. คุ้มค่า ประหยัด และไม่มีผลกระทบด้านอื่นๆ
5. คำนึงถึงความสำคัญในทุกระดับ
6. ผลการปฏิบัติงานในปีก่อนๆ
7. ความพร้อมในการปฏิบัติงาน
8. คณะรัฐมนตรีอนุมัติหรือที่มีข้อผูกพันต้องดำเนินการ
9. วิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วย
10. คำนึงถึงระเบียบ
11. ประหยัดและความจำเป็นต่างๆ
12. คำนึงถึงแหล่งเงินจากเงินนอกงบประมาณอื่นๆ
13. งบประมาณฐานศูนย์ให้มากที่สุด
14. กระจายไปในพื้นที่ต่างๆที่เท่าเทียและเป็นธรรม

องค์ประกอบกระบวนการใช้จ่ายเงินงบประมาณ

1. การจัดทำแผนปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ
2. การจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปี
3. การใช้จ่ายจากงบประมาณรายจ่าย
4. การโอนเปลี่ยนแปลงงบประมาณรายจ่าย
5. การรายงานผล

ประโยชน์ที่ได้รับ สามารถนำความรู้ที่ได้จากการอบรมมาประยุกต์ในการจัดทำงบประมาณสำหรับตั้งงบในปีงบประมาณถัดไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน