ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม

โครงการอบรมทางไกลผ่านระบบดาวเทียม

เรื่อง ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม

วันพฤหัสบดีที่ 20 สิงหาคม 2552  (เวลา 09.00 – 12.00 น.)  

สถานที่           ห้องมินิเธียเตอร์ ชั้น 1 อาคารวิทยบริการ สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

วิทยากร         ผศ.ไตรสิทธิ์ เบญจบุณยสิทธิ์  ที่ปรึกษาด้านนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรคค์สถาบันทริซประเทศไทย  

สรุปเนื้อหาการบรรยาย  

                     Altshuller มองว่าความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหานั้นจะต้องมีวิธีการคิดที่เป็นระบบ สามารถเรียนรู้กันได้ และปัญหาทุกอย่างที่ประสบในปัจจุบันเคยมีคนแก้ปัญหาที่คล้ายคลึงกันในอดีตมาแล้วเกือบทั้งสิ้น

                    ความขัดแย้งทางเทคนิค  และการยกตัวอย่างการแก้ปัญหาความขัดแย้งทางเทคนิค ซึ่งจะต้องลดต้นทุนของวัสดุโดยการลดความหนาของกระป๋อง แต่จะทำให้กระป๋องมีความแข็งแรงลดลง 

                    ความขัดแย้งเชิงกายภาพ  ยกตัวอย่างเช่น ปลากระป๋องสยองขวัญ เปิดเจอหนอนยั้วเยี้ย  ต้องการให้กระป๋องใสเพื่อให้เห็นคุณภาพของอาหารที่อยู่ข้างในขณะเดียวกันกระป๋องจะต้องไม่ใสเพื่อไม่ให้แสงเข้าไปทำให้อาหารเสื่อมคุณภาพ การแก้ปัญหาความขัดแย้งเชิงกายภาพโดยใช้หลักการของการแบ่งแยก หลักของการแบ่งแยก (Separation) เช่น การแบ่งแยกเชิงสถานที่ (Separation) การแบ่งแยกในเชิงเวลา (Time) การแบ่งแยกในเชิงส่วนย่อยกับภาพรวม (Parts and The Whole) การแบ่งแยกโดยการกำหนดเงื่อนไข (Condition)

•  การแก้ปัญหาความขัดแย้งเชิงกายภาพโดยใช้หลักการแบ่งเชิงพื้นที่  เช่น กระป๋องบรรจุอาหาแบบก้นใสเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับผู้ซื้อแต่ไม่ทำให้คุณภาพอาหารเสื่อมเร็ว
• การแก้ปัญหาความขัดแย้งเชิงกายภาพโดยใช้หลักการแบ่งแยกเชิงเวลาปัญหาการจัดโชว์หนังสือ ใช้แนวคิดของหนังสืออิเล็กทรอนิคมาใช้ในการจัดโชว์หนังสือแบบหมุนเวียนให้ลูกค้าได้พลิกอ่านหน้าตัวอย่างโดยลงทุนติดตั้งจอแบบสัมผัสแทนชั้นโชว์หนังสือ
• การแก้ปัญหาโดยการวิเคราะห์สสาร – สนาม (Substance-Field Analysis) เช่น ต้องการใช้ค้อนทุบหินให้แตก แต่หินแข็งมากจึงทำได้ไม่สำเร็จ หรือเกิดเศษหินปลิวกระจาย เป็นสภาวะปัญหาที่ไม่สามารถเขียนแสดงในรูปของความขัดแย้งได้ ดังนั้นอัลท์ชูลเลอร์จึงได้เสนอแบบจำลองของสสาร – สนามขึ้นเพื่อใช้เขียนวิเคราะห์หาแนวทางแก้ปัญหาระบบที่มีการทำหน้าที่ไม่สมบูรณ์หรือระบบก่อให้เกิดผลเชิงลบที่เป็นอันตรายขึ้น

การยกตัวอย่างการใช้ทรัพยากรในการแก้ปัญหา เช่นปัญหาการทดสอบความคงทนต่อการกัดกร่อนของชิ้นทดสอบในภาชนะบรรจุน้ำกรด

การยกตัวอย่าง การแก้ปัญหาโดยใช้  Effects เช่น ไฟฉายไร้ถ่านใช้ Effect อะไรในการแก้ปัญหาถ่านหมดบ่อย

วิธีการของตัวช่วยระดมสมอง (Guided Brainstorming Toolkit) เป้าหมายอยู่ที่การสร้างสรรค์เครื่องมือต่าง ๆ ของ TRIZ ใช้งานได้ง่ายขึ้นโดยยังคงรักษาไว้ซึ่งแนวทางความทรงพลังของ TRIZ 3 เฟส – 6 ขั้นตอน

ขั้นตอนที่ 1 ค้นหาปัญหา

•   ระบุสิ่งที่ต้องการแก้ไขปรับปรุง
•   อะไรเป็นช่องว่างระหว่างสิ่งที่เป็นอยู่กับสิ่งที่ต้องการ
•   อะไรเป็นอุปสรรคที่มากีดกั้นให้เกิดช่องว่างนี้

การตอบคำถามข้างต้นอาจจะยังไม่สามารถนิยามปัญหาให้ชัดเจนได้

•   ให้ทบทวนสภาพปัญหาอีกครั้งหนึ่ง
•    รวบรวมข้อมูลที่หาได้
•    นิยามปัญหาใหม่อีกครั้ง
•    ตั้งโจทย์ผิด = ได้คำตอบผิด

ขั้นตอนที่ 2 กำหนดเป้าหมาย

•     ผลลัพธ์สุดท้ายในอุดมคติที่ต้องการมีหน้าตาอย่างไร
•     จะใช้อะไรเป็นเกณฑ์ในการวัดความสำเร็จ
•      ผลลัพธ์ขั้นต่ำสุดที่ยอมรับได้เป็นอย่างไร

ขั้นตอนที่ 3 วิเคราะห์ค้นหาโจทย์  โอกาส 3 อย่างในการเพิ่มความเป็นอุดมคติ

•      ปรับปรุงฟังก์ชั่นที่ก่อให้เกิดประโยชน์
•      กำจัดฟังก์ชั่นที่ก่อให้เกิดอันตราย
•      ขจัดความขัดแย้ง