วิธีปฏิบัติที่ดี (Good Practice) ในการบริหารงานของสภามหาวิทยาลัย

นำเสนอรูปแบบ กลไก แนวคิด หรือวิธีการในการบริหารจัดการที่นำมาประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการมหาวิทยาลัย เพื่อการพัฒนาคุณภาพอย่างยั่งยืน ปัญหา อุปสรรค ในการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยของสภามหาวิทยาลัย รวมทั้งโอกาสที่ได้รับจากวิธีปฏิบัติที่ดี

1                 รูปแบบ กลไก แนวคิด หรือวิธีการในการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาคุณภาพอย่างยั่งยืน

จากการศึกษาพบว่ามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลมีวิธีปฏิบัติที่ดี (Good Practice) ในหลายประเด็น แนวปฏิบัติบางอย่างจะมีลักษณะที่เหมือนกัน แต่บางอย่างจะมีลักษณะเฉพาะของแต่ละมหาวิทยาลัย ซึ่งวิธีการปฏิบัติที่ดีจะเก็บรวบรวมในลักษณะของคลังความรู้ หรือฐานข้อมูลเพื่อเผยแพร่แนวทางให้กับมหาวิทยาลัยอื่น หรือผู้ที่สนใจสามารถนำไปประยุกต์ใช้ ต่อยอดหรือนำเสนอแนวทางปฏิบัติที่ดี เพิ่มเติมต่อไป ซึ่งการเก็บรวบรวมวิธีปฏิบัติที่ดีดังกล่าวจะนำเสอในรูปแบบที่คล้ายคลึงกับ               องค์กรการรับรองคุณภาพของมหาวิทยาลัยในออสเตรเลีย (Australian Universities Quality Agency หรือ AUQA) (www.auqa.edu.au) แต่ในเบื้องต้นจะใช้ประเด็นที่ได้จากการเก็บรวบรวมข้อมูลทั้งในรูปแบบการสนทนากลุ่มหรือการสัมภาษณ์ เช่น

–     ธรรมาภิบาล (Governance)

–     การจัดการ การวางแผน การทบทวน

–     การเรียนการสอน

–     วิจัยและที่ปรึกษา

–     บุคลากร

–     นักศึกษา

–     ความร่วมมือกับชุมชนและอุตสาหกรรม

–     บริการสนับสนุน

–     ห้องสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

–     กิจกรรมต่างประเทศ

รูปแบบการนำเสนอวิธีปฏิบัติที่ดี (Good Practice) ของแต่ละมหาวิทยาลัยแต่ละแห่ง จะประกอบด้วยรายละเอียดในหัวข้อต่อไปนี้

–     จุดประสงค์

–     แนวทางการปฎิบัติ

–     หลักฐานของความสำเร็จ

–     ทรัพยากรที่ต้องใช้

–     ผู้เขียนและที่อยู่สำหรับการติดต่อสอบถาม

ซึ่งเมื่อมีการนำออกเผยแพร่ผู้อ่านสามารถแสดงความคิดเห็นเพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และต้องการผลสะท้อนกลับ หรือข้อเสนอแนะ

–     ผลตอบรับ ข้อเสนอแนะของผู้อ่าน

–     ค่าคะแนนเฉลี่ยที่ผู้อ่านให้เพื่อแสดงคุณค่าของวิธีการปฎิบัติที่ดีที่นำเสนอ

ตัวอย่างสำหรับวิธีการปฎิบัติที่ดีในด้านต่างๆ สามารถสรุปได้ดังนี้

ตารางที่  วิธีการปฎิบัติที่ดี ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล

ที่มา: ข้อมูลจากการสัมภาษณ์

2                 ตัวอย่างวิธีการปฎิบัติที่ดีด้านธรรมาภิบาล (Governance)

วิธีการปฎิบัติที่ดี  การดำเนินการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

มหาวิทยาลัย มทร. สุวรรณภูมิ มทร.ธัญบุรี มทร.ล้านนา

การดำเนินการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ถูกนำมาเป็นตัวอย่างเพื่อให้ผู้สนใจสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับวิธีปฎิบัติที่ดีของธรรมาภิบาลมหาวิทยาลัยในประเทศไทยต่อไป

                วัตถุประสงค์

สภามหาวิทยาลัยทั้งสามแห่งมีความมุ่งมั่นที่จะให้การบริหารมหาวิทยาลัยโดยสภามหาวิทยาลัยมีประสิทธิผล ดังนั้นการประชุมซึ่งส่วนใหญ่กำหนดไว้เดือนละครั้ง ครั้งละ 3 ชั่วโมง จึงเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สามารถนำนโยบายไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ถ้ามีปัญหาจะนำกลับมาแก้ไขในการประชุมครั้งต่อไป

แนวทางการปฎิบัติ

การดำเนินการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล มีดังนี้

–     จัดตั้งคณะกรรมการชุดต่างๆ เพื่อกลั่นกรองเรื่องที่นำเข้าสู่การประชุม ประธานของแต่ละคณะกรรมการจะเป็นผู้รายงาน

–     ประธานที่ประชุมตรงต่อเวลา รักษาเวลาในการประชุมแต่วาระ และสามารถตัดบทเมื่อกรรมการสภาพูดนอกประเด็น

–     ให้เวลากับการประชุมในวาระเพื่อพิจารณา เพื่อการพัฒนามหาวิทยาลัย

–     เปิดโอกาสให้กรรมการสภาผู้ทรงคุณวุฒิได้แสดงความคิดเห็น และให้ความสำคัญกับข้อคิดเห็นดังกล่าว

–     มอบหมายให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒินำเสนอในประเด็นที่จะเป็นการสร้างองค์ความรู้ให้กับกรรมสภาท่านอื่นและเป็นแนวคิดในการทำงานของผู้บริหารมหาวิทยาลัย

–     มทร.ธัญบุรี เปิดโอกาสให้ผู้บริหารระดับสูงเข้าร่วมรับฟังการประชุมสภาฯ เพื่อให้เข้าใจแนวนโยบายและนำไปปฎิบัติในส่วนที่เกี่ยวข้องกับงานที่รับผิดชอบ ยกเว้นมติลับ

–     มทร.สุวรรณภูมิ และ มทร.ล้านนา นำมติที่ได้รับจากสภามานำเสนอผลความคืบหน้าในการดำเนินงาน

หลักฐานของความสำเร็จ

ความสำเร็จของสภามหาวิทยาลัยจากการดำเนินการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สามารถวัดได้จากจำนวนและคุณภาพของแนวทางการทำงานที่ได้รับการปรับปรุง และประสบความสำเร็จ เช่น

–     การจัดปฎิทินการประชุมตลอดปี

–     สามารถปิดการประชุมภายในเวลาที่กำหนด

–     กรรมการผู้ทรงคุณได้มีโอกาสได้ใช้ความรู้ในการช่วยเหลือมหาวิทยาลัย

–     มหาวิทยาลัยที่ทำตามมติของสภาและนำกลับมารายงานให้สภาทราบสามารถพัฒนาและแก้ไขปัญหาอุปสรรคได้รวดเร็วและต่อเนื่อง

–     มีส่วนร่วมระหว่างกรมการสภากับผู้บริหารมหาวิทยาลัยในการนำนโยบายไปปฎิบัติให้เป็นรูปธรรม

–     มหาวิทยาลัยรับนโยบายจากสภาฯ และดำเนินการ เช่นการจัดตั้งหน่วยงานต่างๆ เช่น การจัดการความเสี่ยงขององค์กร การประหยัดพลังงาน

ทรัพยากรที่ต้องใช้

การดำเนินการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ดำเนินการโดยเลขาสภา สำนักงานสภา บางมหาวิทยาลัยสามารถทำได้ดี แต่บางมหาวิทยาลัยยังมีปัญหาอุปสรรคที่ต้องแก้ไขต่อไป

–     จัดหาทรัพยากรเช่น เอกสาร ต่างๆ

–     พัฒนาเครื่องมือและทรัพยากรด้านสารสนเทศ เช่นการประชุมผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์       (e-Meeting)

–     จัดทำเว็บไซต์ซึ่งให้สารสนเทศเกี่ยวกับสภา เช่น กฎระเบียบที่ใช้อ้างอิง วาระการประชุม รายงานย่อยของการประชุม สมาชิก รวมทั้งกรรมการชุดต่างๆ ของสภา

–     จัดหาบุคลากรเพื่อดูแลกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ

–     จัดห้องทำงานให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิระหว่างรอการประชุม